Όταν η Γλώσσα μπλέκεται με την τέχνη στην σχολική αίθουσα

Ο Κωνσταντίνος Καβάφης χαρακτηρίζει την τέχνη «σχεδόν ανεπαισθήτως τον βίον συμπληρούσα». Μπορεί, όμως, «συνδυάζουσα εντυπώσεις» να συμπληρώσει και τη διαδικασία διδασκαλίας της Ελληνικής Γλώσσας; Αυτό είναι ένα από τα αντικείμενα με τα οποία ασχολήθηκαν οι δράσεις για την Ελληνική Γλώσσα, που εκπονήθηκαν στο πλαίσιο του Προγράμματος Επαγγελματικής Μάθησης του Λυκείου Αρχιεπισκόπου Μακαρίου Γ’ Δασούπολη, υποστηριζόμενες από το Παιδαγωγικό Ινστιτούτο στις 14 Φεβρουαρίου 2019.
 
Η προσέγγιση αυτή στη διδασκαλία εντάσσεται στο ευρύτερο πλαίσιο της προσπάθειας του Υπουργείου Παιδείας για έμφαση στην αυθεντική μάθηση και αξιολόγηση των μαθητών, με απώτερο στόχο τη βελτίωση των μαθησιακών αποτελεσμάτων. Πέραν της διδασκαλίας των Νέων Ελληνικών σε συνδυασμό με τη γελοιογραφία –την οποία παρακολουθήσαμε- ανάμεσα στις δράσεις ήταν και μάθημα Αρχαίων Ελληνικών με αξιοποίηση εικαστικών έργων της αρχαιότητας, μάθημα Νεοελληνικής Λογοτεχνίας με αξιοποίηση θεατρικού εργαστηρίου καθώς και διδασκαλία  λεξιλογίου με αξιοποίηση του διαδραστικού λογισμικού Kahoot. Των διαθεματικών και διαδραστικών εργαστηρίων προηγήθηκε  συζήτηση για την χρήση της γλώσσας στα ΜΜΕ και για τη μουσικότητα της Ελληνικής Γλώσσας με τον δημοσιογράφο Σάββα Ιακωβίδη.

 

 

 

 

Ο εικαστικός και καθηγητής Τέχνης Βασίλη Βασιλειάδης επί το έργον.
 
Ενισχύεται η διάδραση
Διαθεματική ήταν και η απόπειρα εμβάθυνσης σε λογοτεχνικό κείμενο και παραγωγής λόγου με αξιοποίηση θεατρικών τεχνικών που επιχειρήθηκε από μια τρίτη φιλόλογο του Λυκείου σε συνεργασία με τη θεατρολόγο Άντια Κατσούρη. Η ενσωμάτωση των θεατρικών τεχνικών σε φιλολογικά μαθήματα είναι μια πρακτική που αξιοποιείται, σε συνεργασία με την κυρία Κατσούρη, εναλλακτικά ήδη από την περσινή χρονιά, ενισχύει τη διάδραση μαθητών- καθηγητή αλλά και μαθητών μεταξύ τους και δημιουργεί επιπλέον δυνατότητες παραγωγής ιδεών και αποτύπωσής τους σε κείμενο, γραπτό ή προφορικό.
 
Απώτερος στόχος της συνεργασίας των φιλολόγων με καλλιτεχνικές και άλλες ειδικότητες, τονίζει η υποστηρίκτρια του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου και φιλόλογος στο Σχολείο, Ευτυχία Πιπονίδου, είναι να αποτυπωθούν κάποιες διδακτικές προτάσεις αυθεντικής μάθησης που θα είναι διαθέσιμες στο σύνολο των φιλολόγων.
 
Άλλα τρία τμήματα της Α΄Λυκείου μαζί με τους φιλολόγους τους εργάστηκαν στο  επίπεδο του λεξιλογίου και μάλιστα σε ετυμολογικές ασκήσεις όρων που αξιοποιούνται στα Μαθηματικά και τα Οικονομικά στην Α΄ τάξη του Λυκείου αξιοποιώντας το παιγνιώδες λογισμικό Kahoot, απόπειρα που δημιούργησε πραγματικό ενθουσιασμό ανάμεσα στους μαθητές. Ταυτόχρονα, άλλοι τρεις φιλόλογοι μαζί με τους μαθητές τους, σχεδίασαν και εφάρμοσαν τεχνικές αυτοαξιολόγησης γραπτού κειμένου, στο πλαίσιο και των ενδεδειγμένων από το Υπουργείο Παιδείας δράσεων για αποτελεσματικότερη διδασκαλία και μάθηση.
 
Η όλη προσπάθεια, αγκαλιάστηκε από τη Διεύθυνση του Σχολείου, η οποία, όπως μας τόνισε η Διευθύντρια Δρ Μαρία Γεωργίου σε σύντομη συζήτησή μας, στηρίζει ολόψυχα τις καινοτόμες δράσεις που προωθούν τη γλωσσική καλλιέργεια.
 
Ελληνικά από τους Αρχαίους Έλληνες
Έχοντας περάσει μία διδαχτική περίοδο παρακολουθώντας ένα διαφορετικό μάθημα Νέων Ελληνικών σε συνδυασμό με τη γελοιογραφία, στο οποίο οι μαθητές ανταποκρίθηκαν τόσο θετικά, γεννάται αναπόφευκτα το ερώτημα γιατί δεν μπορεί το μάθημα να είναι πάντοτε εξίσου ενδιαφέρον. Η γνώση για την αξιοποίηση της τέχνης στην ανάπτυξη του πνεύματος υπάρχει, άλλωστε, από αρχαιοτάτων ετών και την γνώριζαν καλά οι φυσικοί ομιλητές των Αρχαίων Ελληνικών. Στην πορεία υποβαθμίστηκε και αντικαταστάθηκε από μεθόδους που προσεγγίζουν περισσότερο την παραγωγή παρά την καλλιέργεια.
 
Το ζήτημα είναι σαφώς και πρακτικό. Δεν υπάρχει η δυνατότητα για παρουσία ειδικών, καλλιτεχνών κ.τ.λ. σε όλα τα σχολεία σε συστηματική βάση. Επίσης δεν έχουν επιμορφωθεί όλοι οι εκπαιδευτικοί, ώστε να γνωρίζουν πώς να κάνουν μάθημα με αυτούς τους διαδραστικούς τρόπους. Το πλέον σημαντικό, όμως, είναι ότι αυτές οι προσεγγίσεις δεν αποτελούν μέρος της εκπαιδευτικής μας κουλτούρας, που εδράζεται σε ένα σύστημα με μειωμένα αντανακλαστικά, τα οποία αντιδρούν σε δείκτες, κατατάξεις και θέσεις κι όχι στο πνεύμα, τη φαντασία και τη δημιουργικότητα.
 
Δράσεις όπως η πρωτοβουλία που παρακολούθησε ο REPORTER, καταδεικνύουν πως ίσως τελικά θα πρέπει να στραφούμε στους Αρχαίους Έλληνες και τη δική τους προσέγγιση, για να μάθουμε Νέα Ελληνικά…