Τα Χριστούγεννα στα χρόνια της ΕΟΚΑ (video)

Κατά τη διάρκεια του αγώνα της ΕΟΚΑ οι μυημένοι στην οργάνωση αγωνιστές, οι αντάρτες της, δεν καταλάβαιναν από Χριστούγεννα και εορτές. Εκτός σπάνιων εξαιρέσεων περνούσαν αυτές τις μέρες στα βουνά κάτω από τη μύτη των Βρετανών αποικιοκρατών. 

Εξαίρεση αποτέλεσαν τα Χριστούγεννα του 1956, τα τελευταία που έζησε ο Υπαρχηγός της Οργάνωσης Γρηγόρης Αυξεντίου. Τα Χριστούγεννα του 1956 βρήκαν τον Γρηγόρη Αυξεντίου και την ομάδα του στον Αγρό. Ο Αυξεντίου αποδέχτηκε πρόταση για να στηθεί ένα μικρό γλέντι στο υπόγειο της οικίας του παπά Χριστόδουλου Αυγουστή το οποίο αποτελούσε και κρησφύγετο της ομάδας. 

Το γλέντι στήθηκε το βράδυ της 26ης Δεκεμβρίου και παρόντες μεταξύ άλλων ήτανο Αντώνης Παπαδόπουλος, ο Φειδίας Συμεωνίδης, ο Μάκης Γιωργάλλας, ο Αυγουστής Ευσταθίου και ο Ευαγόρας Παπαχριστοφόρου. Παρόντες από την ομάδα του Λένα που επίσης βρισκόταν στον Αγρό ήταν ο Δημητράκης Χριστοδούλου, ο Κώστας Κυνηγός, ο μετέπειτα προδότης της οργάνωσης Μιχάλης Ασσιώτης, ο Λάμπρος Καυκαλίδης, ο Παναγιώτης Αριστείδου και ο Γιώργος Παλαιολόγος.

Τη διήγηση για τα όσα διαδραματίστηκαν στα τελευταία Χριστούγεννα του Γρηγόρη Αυξεντίου μας δίνει ο Στέλιος Παπαχριστοδούλου, γιος του ιερέα που έκρυβε στο υπόγειό του τους αγωνιστές και ήταν παρών στο υπόγειο εκείνο το βράδυ. 

᾽᾽Δεν θυμάμαι να ετοιμάσαμε τίποτα το ιδιαίτερο. Όπως κάθε βράδυ έτσι και εκείνο το βράδυ κατέβηκαν όλοι από τα διαφορετικά ισόγεια σπίτια που έμεναν στο υπόγειο όπου υπήρχε αρκετός χώρος. Το τι επιπλέον επέτρεψε ο Αυξεντίου ήταν να πιουν ένα ποτήρι κρασί παραπάνω και να βάλουμε μουσική. Για τη μουσική φρόντισα να πάρω προσωρινά το γραμμόφωνο από το Απεήτειο Γυμνάσιο μαζί με κάμποσες πλάκες με τραγούδια κατάλληλα για την εκμάθηση εθνικών χορών και γενικά τραγούδια από την Ελλάδα᾽᾽. 

᾽᾽Πιστεύω ότι η μουσική είναι εκείνη που διέλυσε τα ανάμικτα αισθήματα που είχαν οι αντάρτες λόγω του επικείμενου αποχωρισμού και γρήγορα άναψε το γλέντι. Όλοι έλαβαν μέρος. Άλλοι χόρευαν από καλαματιανό μέχρι τσάμικο και άλλοι τραγουδούσαν. Ήταν ένα γλέντι στο οποίο υπήρχε εθνική έξαρση εφάμιλλο εκείνου των Κλεφτών. Δεν μπορώ να εκφράσω τα αισθήματα εκείνων που ήταν παρόντες. Ιδιαίτερα έντονη ήταν η περίπτωση του Γιωργάλλα ο οποίο ς όπως ξέρετε σκοτώθηκε στη Ζωοπηγή λίγες μέρες μετά, την παραμονή της Πρωτοχρονιάς᾽᾽.

Η συγκινητική ομιλία του Γρηγόρη Αυξεντίου

Μιλώντας στους συναγωνιστές τους ο Γρηγόρης Αυξεντίου προσπάθησε να τους ανυψώσει το ηθικό και να θέσει τα πράγματα στην σωστή τους διάσταση. Η πίεση από τους Βρετανούς γινόταν πιο έντονη μέρα με τη μέρα, και ήταν ξεκάθαρο πως η ομάδα που εκείνο το βράδυ διασκέδαζε στο σπίτι του παπά Χριστόδουλου ίσως να μην ξανά-αντάμωνε ποτέ, κάτι που άλλωστε συνέβη. 

᾽᾽Τώρα που οι Άγγλοι τα έριξαν όλα εναντίον μας, δεν ξέρουμε τι μας επιφυλάσσει ο αγώνας και η μοίρα του καθενός. Όμως, είτε ζήσουμε είτε πεθάνουμε, ένα πρέπει να είναι μια μέρα το έπαθλο για νεκρούς και ζώντες. Να γίνει η Κύπρος ελληνική και να ζήσει ελεύθερη κι ευτυχισμένη. Ο αγώνας δεν είναι πάρε-δώσε. Κι όσοι επιζήσουν ας μην αναμένουν, ή ακόμα, πιο χειρότερο, ας μην επιδιώξουν άλλες ανταμοιβές κι αξιώματα, γιατί οι υπηρεσίες προς την πατρίδα δεν εξαργυρώνονται. Και πάνω απ' όλα δεν πρέπει να ξεχνούμε ότι η αγάπη κι η ομόνοια είναι καθήκον και χρέος προς την πατρίδα... (Τα υπόλοιπα δεν υπάρχουν στο βίντεο) Ο διχασμός υπήρξε πολλές φορές κατάρα της φυλής μας και η διχόνοια παρά λίγο να καταστρέψει την επανάσταση του Εικοσιένα και να αφανίσει την Ελλάδα. Όταν ήμουν στο Γυμνάσιο αποβλήθηκα από την τάξη στο μάθημα της Ιστορίας, γιατί αυθαδίασα υποστηρίζοντας τον Κολοκοτρώνη και τον Δημήτρη Υψηλάντη στη συζήτηση για τον Μαυροκορδάτο και τους πολιτικούς. Αυτά είχα να σας πω και καλά Χριστούγεννα"

Βίντεο - Αναπαράσταση