Προσοχή! Η μόδα των ψεύτικων ειδήσεων και η ανθρώπινη βλακεία που είναι ανίκητη

Πολίτης: Σκότωσαν τον ……………. στην Πάφο;
Αστυνομικός: Μα που το ξέρεις;
Πολίτης: Το διάβασα στο facebook. Το δημοσίευσε μια σελίδα. Γράφει ότι τον πυροβόλησαν μέσα στο αυτοκίνητο του.
Αστυνομικός: Δεν έχουμε ιδέα θα το ψάξουμε και θα σου πούμε.

Αυτή είναι υποθετικά η στιχομυθία μεταξύ πολίτη και των αστυνομικών στον Κεντρικό Σταθμό της Πάφου χθες, μετά τη δημοσίευση της είδησης δολοφονίας κάποιου στην Πάφο.

• Ένταλμα σύλληψης εναντίον του φαρσέρ περί «δολοφονίας» του στην Πάφο

Μάλιστα οι κοινοποιήσεις της είδησης στο facebook «έπιασαν κόκκινο», με πολλούς να σχολιάζουν μάλιστα πως «καλά του έκαναν» και άλλους να διερωτούνται πότε έγινε η δολοφονία.

Ευτυχώς στην Κύπρο περιστατικά σαν κι αυτό είναι περιορισμένα και σπάνια κάνουν την εμφάνιση τους.  Στο εξωτερικό όμως το κακό έχει παραγίνει και γίνεται προσπάθεια να αντιμετωπιστεί από τους εμπλεκόμενους.

Για τη δημιουργία και διάδοση μιας ψεύτικης είδησης χρειάζονται μια σειρά από εργαλεία που αν πέσουν στα λάθος χέρια, δύσκολα γίνεται αναστρέψιμη η κατάσταση. Αν σκεφτεί κανείς πως τα συγκεκριμένα εργαλεία παρέχονται δωρεάν σε κάθε πολίτη, τότε αυτός γίνεται εν δυνάμει δημοσιογράφος με ότι αυτό κι αν συνεπάγεται.

Ένας λογαριασμός στο facebook, λίγο καλή χρήση της γλώσσας για να μοιάζει αληθοφανής η είδηση, γνώση των ιστοσελίδων που σε βοηθούν να φτιάχνεις ψεύτικες ειδήσεις κι είσαι έτοιμος.

Δείτε πόσο απλά κατασκευάζεται μια ψεύτικη είδηση

Η τελευταία μόδα της ψεύτικης είδησης είναι μια σελίδα που εμφανίζεται με συγκεκριμένο url cκαι ο χρήστης καλείτε να επιλέξει ένα τίτλο, να γράψει το κείμενο και να ανεβάσει μια φωτογραφία. Μέσα σε ελάχιστα λεπτά η ψεύτικη του είναι έτοιμη προς δημοσίευση στα social media στοχεύοντας σε ανυποψίαστους χρήστες που θα την υιοθετήσουν. Πολλές φορές χρησιμοποιείται για πλάκα αλλά σε πολλές περιπτώσεις ξεπερνούν τα όρια. 

Έτσι μπορείς να στρέψεις πάνω σου τα φώτα της δημοσιότητας έστω κι λίγο και στη συνέχεια κάθεσαι στον καναπέ σου και παρακολουθείς τους άλλους να μοιράζονται το τερατούργημα σου. Και μετά εκ των υστέρων οι δημοσιογράφοι προσπαθούν να μαζέψουν τα ασυμμάζευτα και να ενημερώσουν το κοινό πως κάτι τέτοιο δεν ισχύει.

Κάτι τέτοιο συνέβη και χθες. Διαβάστε περισσότερα εδώ.

Ποιους στοχεύουν οι ψεύτικες ειδήσεις

Κάποιοι θα πουν πως αυτές οι ψεύτικες ειδήσεις φτιάχνονται για πλάκα, όμως ουκ ολίγες φορές χρησιμοποιήθηκαν με στόχο είτε οικονομικά οφέλη, είτε πολιτικά. Υπάρχουν λογής και λογής ψεύτικες ειδήσεις.

Ακόμα και στις πρόσφατες εκλογές σε ΗΠΑ και Γαλλία δεν ήταν λίγες οι αναφορές για ψεύτικες ειδήσεις που εμφανίστηκαν για να πλήξουν συγκεκριμένους υποψηφίους.  Ακόμα και ο τέως πλανητάρχης Μπαράκ Ομπάμα δήλωσε πως η απαξίωση των ειδησεογραφικών οργανισμών και η διάδοση της παραπληροφόρησης είναι μείζον θέμα τονίζοντας πως «αν δεν μπορούμε να διαχωρίσουμε τα σοβαρά επιχειρήματα από την προπαγάνδα, τότε βρισκόμαστε ενώπιον ενός πολύ σημαντικού προβλήματος».

Μεταξύ άλλων σε Ελλάδα και Κύπρο οι πλείστες ψεύτικες ειδήσεις αφορούν θέματα υγείας, θρησκείας και στρατιωτικά. Δεν είναι λίγες φορές που διαβάσαμε πως «βρέθηκε το φάρμακο του καρκίνου αλλά μας το κρύβουν» ή πως «ξεκίνησε ο τρίτος παγκόσμιος πόλεμος και καταστράφηκε η Τουρκία» ή  για το θαύμα του Αγίου Ιωάννη του Ρώσου που αποδείχτηκε πως ήταν απλά ψέμα.

• «Συγκλονισμός από τα θαύματα του διαδικτύου» - Μάστιγα της εποχής μας οι φανταστικές ιστορίες

O 10λογος του Facebook

Πριν λίγες μέρες το Facebook αναγνωρίζοντας πως το κακό έχει παραγίνει δημοσίευσε ένα 10λογο με tips που οι χρήστες πρέπει να προσέχουν πριν υιοθετήσουν μια είδηση που διαβάζουν.

Μεταξύ άλλων το facebook παροτρύνει τους χρήστες να είναι ιδιαίτερα καχύποπτοι με τους πολύ «πιασάρικους» τίτλους, να ελέγχουν πάντα το url που θα πρέπει να παραπέμπει σε κάποια πηγή που γνωρίζετε για την εγκυρότητά της.

Επίσης το  facebook καλεί τους χρήστες του να κοιτάζουν την ημερομηνία που δημοσιεύτηκε, τις φωτογραφίες να μην είναι μονταρισμένες και να ελέγχουν αν η ίδια είδηση δημοσιεύθηκε σε άλλα έγκυρα μέσα.
Διαβάστε τα tips του facebook εδώ

Κι άλλα μέτρα

Επίσης στο εξωτερικό (ελπίζουμε σύντομα και στην Κύπρο) το facebook αποφάσισε να τοποθετεί ειδικό λογότυπο στις ειδήσεις που αποδεδειγμένα είναι ψευδείς και να ενημερώνει τον χρήστη πριν το διαβάσει ή το κοινοποιήσει πως το περιεχόμενο του άρθρου δεν ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα.

Παράλληλα και η google στο ίδιο μοτίβο με το facebook ανακοίνωσε πως δεν θα βγάζει στα πρώτα της αποτελέσματα ειδήσεις που αποδεδειγμένα είναι ψεύτικες.

Ο τεχνολογικός κολοσσός έχει προχωρήσει στην αναβάθμιση των μεθόδων αξιολόγησης, μέσω των οδηγιών των καινούριων αξιολογητών περιεχομένου, ώστε στα αποτελέσματα αναζήτησης να μην εμφανίζεται προσβλητικό ή παραπλανητικό περιεχόμενο.  

Επιπλέον, η εταιρεία εισαγάγει νέες κατευθυντήριες γραμμές για την ποιότητα των αναζητήσεων των χρηστών, όπου αξιολογητές (πραγματικοί άνθρωποι) κάνουν εκτίμηση των αποτελεσμάτων της Google. Οι αξιολογήσεις αυτές χρησιμοποιούνται για τη συλλογή δεδομένων σχετικά με την ποιότητα των αποτελεσμάτων αλλά και τομείς που πιθανόν χρειάζονται βελτίωση.