H συνεδρία παρωδία για την Αγία Σοφιά και το φιάσκο με την απόφαση του Ερντογάν

Σφοδρές αντιδράσεις στην Ευρωπαϊκή Ένωση αλλά και στις ΗΠΑ προκαλεί η πρόθεση μετατροπής της Αγίας Σοφίας στην Κωνσταντινούπολη σε ισλαμικό τέμενος.

Τελευταία χρονικά παρέμβαση αυτη απο το υπουργείο Εξωτερικών της Γαλλίας εκπρόσωπος του οποίου ζήτησε την Πέμπτη να παραμείνει «ανοιχτή για όλους» η Αγία Σοφία «ένα σύμβολο ανεξιθρησκίας και πολυπολιτισμικότητας», λίγες ώρες αφότου το Συμβούλιο της Επικρατείας της Τουρκίας εξέτασε το αίτημα να μετατραπεί το μουσείο σε τζαμί.

Στο μεταξύ σε μια κίνηση υψηλού συμβολισμού, ο Γενικός Πρόξενος της Γαλλίας στην Πόλη κ. Bertrand Buchwalter είχε την Πέμπτη συνάντηση με τον Οικουμενικό Πατριάρχη Βαρθολομαίο στο Φανάρι, με την ευκαιρία της ολοκλήρωσης της θητείας του στην Τουρκία και της μετάθεσής του στο Λονδίνο.

Τα μέλη του ανωτάτου δικαστηρίου της Τουρκίας «ξεπέταξαν» σε μόλις 17 λεπτά την υπόθεση στοιχείο ενδεικτικό της απόστασης που ήθελαν να πάρουν από την πολιτική διάσταση του θέματος πετώντας το μπαλάκι στον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν ο οποίος  πρέπει τώρα να αποφασίσει εάν θα ικανοποιήσει τους ψηφοφόρους του μετατρέποντας το μνημείο αυτό της παγκόσμιας κληρονομιάς σε τζαμί ή θα θελήσει να κρατήσει το ενδεχόμενο αυτό ως «όπλο» έως τις επόμενες εκλογές. Θα πρέπει δε να ζυγίσει σε κάθε περίπτωση και τις διεθνείς αντιδράσεις και ειδικά την αντίδραση των ΗΠΑ, που έχουν καλέσει την Άγκυρα να σεβαστεί το σημερινό καθεστώς της Αγίας Σοφίας.

Όπως και να έχουν τα πράγματα ο πρόεδρος της Τουρκίας μπορεί να αξιοποιήσει την απόφαση του δικαστηρίου δεόντως που αναμένεται σε 15 ημέρες. Αν είναι αρνητική μπορεί να πει «είμαστε κράτος δικαίου και παραμένει μουσείο». Αν είναι θετική να αποφασίσει την μετατροπή της Αγίας Σοφίας σε τζαμί στηριζόμενος και στην δικαστική απόφαση.

Αξίζει να σημειωθεί, πάντως, ότι σε δημοσκόπηση μεγάλης εταιρίας που δημιοσεύτηκε την Πέμπτη στην Τουρκία, το 44% των Τούρκων πολιτών πιστεύει ότι το θέμα ανακινείται για αποπροσανατολισμό από την επικαιρότητα.

Η παρέμβαση Πομπέο
Παρέμβαση για το θέμα της Αγίας Σοφίας έκανε την Τετάρτη ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών Μάικ Πομπέο καλώντας την τουρκική κυβέρνηση να διατηρήσει το υπάρχον καθεστώς του μνημείου παγκόσμιας κληρονομιάς και να μην τη μετατρέψει σε μουσουλμανικό τέμενος. «Προτρέπουμε την κυβέρνηση της Τουρκίας να συνεχίσει να διατηρεί την Αγία Σοφία ως μουσείο, ως παράδειγμα της δέσμευσής της να σέβεται τις θρησκευτικές παραδόσεις και τη διαφορετική ιστορία που συνέβαλε στην Τουρκική Δημοκρατία και να διασφαλίσει ότι παραμένει προσβάσιμη σε όλους», αναφέρεται στη σχετική ανακοίνωση.

Τονίζεται ότι «αυτό το εξαιρετικό μνημείο αποτελεί μαρτυρία της θρησκευτική έκφρασης και της καλλιτεχνικής και τεχνική ιδιοφυΐας, που αντικατοπτρίζεται στην πλούσια και περίπλοκη ιστορία της 1.500 χρόνων. Επιπλέον, το καθεστώς του μνημείου ως μουσείου έχει επιτρέψει σε άτομα από όλο τον κόσμο να έχουν πρόσβαση σε αυτό και να προβληματιστούν σχετικά με αυτό το υπέροχο επίτευγμα.

Οι Ηνωμένες Πολιτείες αντιμετωπίζουν μια τυχόν αλλαγή στο καθεστώς της Αγίας Σοφίας ως υπονόμευση της κληρονομιάς αυτού του εξαιρετικού κτίσματος και της αξεπέραστης ικανότητάς του -που είναι τόσο σπάνια στον σύγχρονο κόσμο- να υπηρετεί την ανθρωπότητα ως μια τόσο αναγκαία γέφυρα μεταξύ ανθρώπων διαφορετικών παραδόσεων και πολιτισμών. Επιδίωξή μας είναι να συνεχίσουμε να εργαζόμαστε με την τουρκική κυβέρνηση σε μια ευρεία γκάμα θεμάτων αμοιβαίου ενδιαφέροντος, μεταξύ των οποίων και η διατήρηση θρησκευτικών και πολιτιστικών μνημείων». Ο Αμερικανός πρέσβης, αρμόδιος για τις διεθνείς θρησκευτικές ελευθερίες, Σαμ Μπράουνμπακ, σε ανάρτησή του στο Twitter έχει τονίσει την τεράστια πνευματική και πολιτιστική σημασία που έχει η Αγία Σοφία για δισεκατομμύρια πιστούς διαφορετικών θρησκειών σε όλο τον κόσμο.

H υπόθεση της Αγιάς Σοφιάς αποτέλεσε και ένα από τα θέματα στην ατζέντα του τηλεφωνήματος που είχαν την Τετάρτη ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν και η Άνγκελα Μέρκελ, με τους ηγέτες Τουρκίας και Γερμανίας να συνομιλούν επίσης για ζητήματα όπως η Λιβύη και η πανδημία του κορωνοϊού.

Απάντηση Αγκυρας σε Πομπέο
Την έκπληξή της εξέφρασε η Άγκυρα για τις αναφορές του υπουργού Εξωτερικών των ΗΠΑ Μάικ Πομπέο, σε ό,τι αφορά το καθεστώς της Αγίας Σοφίας.

Σε δήλωσή του, ο εκπρόσωπος του υπουργείου Εξωτερικών της Τουρκίας Χαμί Ακσόι δήλωσε ότι η κυβέρνηση της χώρας έχει λάβει μέτρα για να προστατεύσει τη θρησκευτική ελευθερία και την ελευθερία των πεποιθήσεων, σημειώνοντας πως οι ελευθερίες αυτές είναι εγγυημένες από το τουρκικό σύνταγμα και τους νόμους, για όλους τους πολίτες χωρίς καμία διάκριση.

Ο κ. Ακσόι σημείωσε πως η Αγία Σοφία είναι ιδιοκτησία της Τουρκίας, όπως όλα τα πολιτιστικά περιουσιακά στοιχεία που βρίσκονται στη χώρα, κάνοντας λόγο για εσωτερικό ζήτημα, στο πλαίσιο των κυριαρχικών δικαιωμάτων της Άγκυρας.