ΔΕΕ: Τρόφιμα από τα κατεχόμενα του Ισραήλ πρέπει να φέρουν ένδειξη προέλευσης

"Τα τρόφιμα που προέρχονται από τα κατεχόμενα από το κράτος του Ισραήλ εδάφη πρέπει να φέρουν την ένδειξη του εδάφους καταγωγής τους, συνοδευόμενη, όταν προέρχονται από ισραηλινό οικισμό εποίκων στο εσωτερικό του εν λόγω εδάφους, από την ένδειξη αυτής της προέλευσης", έκρινε σήμερα το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΔΕΕ).
 
Το Δικαστήριο επισήμανε ότι "η χώρα καταγωγής ή ο τόπος προέλευσης ενός τροφίμου πρέπει, σύμφωνα με τα άρθρα 9 και 26 του κανονισμού 1169/2011, να αναγράφεται όταν η μη αναγραφή ενδέχεται να παραπλανήσει τους καταναλωτές, δημιουργώντας σε αυτούς την εντύπωση ότι το τρόφιμο έχει διαφορετική χώρα καταγωγής ή τόπο προέλευσης από την πραγματική χώρα καταγωγής ή τον πραγματικό τόπο προέλευσής του". Το Δικαστήριο υπογράμμισε συναφώς ότι οι παράγοντες αυτοί είναι ικανοί να επηρεάσουν τις αποφάσεις των καταναλωτών σε σχέση με τις αγορές τους. Το Δικαστήριο έκρινε ότι η μη αναγραφή της ένδειξης αυτής, η οποία θα είχε ως αποτέλεσμα να αναγράφεται μόνο το έδαφος καταγωγής, ενδέχεται να παραπλανήσει τους καταναλωτές.
 
Κατά το ΔΕΕ η ερμηνεία της έννοιας της «χώρας καταγωγής»  όσο και εκείνη των όρων «χώρα» και «έδαφος» κατά τον κανονισμό 1169/2011 ορίζεται από τον τελωνειακό κώδικα , σύμφωνα με τον οποίον θεωρούνται ως καταγόμενα από μια συγκεκριμένη «χώρα» ή «έδαφος» τα εμπορεύματα που είτε έχουν παραχθεί εξ ολοκλήρου σε αυτή τη χώρα ή το έδαφος είτε έχουν υποστεί την τελευταία ουσιαστική μεταποίηση ή επεξεργασία στην εν λόγω χώρα ή στο εν λόγω έδαφος .
 
Όσον αφορά τον όρο «χώρα», ο οποίος χρησιμοποιείται επανειλημμένως στις Συνθήκες ΕΕ και ΛΕΕ ως συνώνυμο του όρου «κράτος», το Δικαστήριο επισήμανε ότι, προς διασφάλιση της συνοχής στην ερμηνεία του δικαίου της Ένωσης, επιβάλλεται ο όρος αυτός να ερμηνεύεται με τον ίδιο αυτόν τρόπο και στο πλαίσιο του ενωσιακού τελωνειακού κώδικα και, επομένως, και του κανονισμού 1169/2011.
 
Ο όρος «κράτος» περιγράφει μια κυρίαρχη οντότητα η οποία ασκεί, εντός των γεωγραφικών της συνόρων, το σύνολο των εξουσιών που αναγνωρίζονται από το διεθνές δίκαιο. Όσον αφορά τον όρο «έδαφος», το Δικαστήριο σημείωσε ότι από την ίδια τη διατύπωση του ενωσιακού τελωνειακού κώδικα προκύπτει ότι ο όρος αυτός προσδιορίζει οντότητες που δεν είναι «χώρες» και, συνεπώς, δεν είναι «κράτη».
 
Στο πλαίσιο αυτό, το Δικαστήριο διευκρίνισε ότι είναι ικανή να παραπλανήσει τους καταναλωτές η αναγραφή σε τρόφιμα της ένδειξης ότι το κράτος του Ισραήλ είναι η «χώρα καταγωγής» τους, παρότι τα τρόφιμα αυτά κατάγονται στην πραγματικότητα από εδάφη που διαθέτουν το καθένα δικό του διεθνές καθεστώς, διακριτό σε σχέση με το εν λόγω κράτος, έστω και αν τελούν υπό την κατοχή του τελευταίου και υπόκεινται στην περιορισμένη δικαιοδοσία του ως κατέχουσας δύναμης, κατά την έννοια του διεθνούς ανθρωπιστικού δικαίου.
 
Κατά συνέπεια, το Δικαστήριο έκρινε ότι η ένδειξη του εδάφους καταγωγής των επίμαχων τροφίμων είναι υποχρεωτική, κατά την έννοια του κανονισμού 1169/2011, προκειμένου να αποτραπεί ο κίνδυνος παραπλάνησης των καταναλωτών σε σχέση με το γεγονός ότι το κράτος του Ισραήλ είναι παρόν στα εδάφη αυτά ως κατέχουσα δύναμη και όχι ως κυρίαρχη οντότητα.
 
Όσον αφορά, κατά τρίτον και τελευταίο, την έννοια του «τόπου προέλευσης» , το Δικαστήριο έκρινε ότι πρέπει να θεωρηθεί ότι αναφέρεται σε κάθε προσδιορισμένο γεωγραφικό χώρο εντός της χώρας ή του εδάφους καταγωγής ενός τροφίμου, αποκλειομένης της διεύθυνσης του παραγωγού. Κατά συνέπεια, η ένδειξη ότι ένα τρόφιμο προέρχεται από «ισραηλινό οικισμό [εποίκων]» ευρισκόμενο σε κάποιο από τα «εδάφη [που είναι] κατεχόμενα από το κράτος του Ισραήλ από το 1967» μπορεί να θεωρηθεί ως αναγραφή του «τόπου προέλευσης», εφόσον ο όρος «οικισμός [εποίκων]» παραπέμπει σε έναν γεωγραφικώς προσδιορισμένο τόπο.
 
Εξάλλου, όσον αφορά το αν η αναγραφή της ένδειξης «ισραηλινός οικισμός [εποίκων]» είναι υποχρεωτική, το Δικαστήριο υπογράμμισε καταρχάς ότι το ιδιαίτερο χαρακτηριστικό των οικισμών εποίκων που έχουν εγκατασταθεί σε ορισμένα από τα κατεχόμενα από το κράτος του Ισραήλ εδάφη είναι ότι οι οικισμοί αυτοί αποτελούν τη συγκεκριμένη έκφραση μιας πολιτικής μεταφοράς πληθυσμού, η οποία εφαρμόζεται από το εν λόγω κράτος εκτός της επικράτειάς του, κατά παράβαση των γενικών κανόνων του διεθνούς ανθρωπιστικού δικαίου.
 
Πηγή: ΚΥΠΕ