Καταλονία ώρα μηδέν: Κύπρια μόνιμη κάτοικος Βαρκελώνης μιλά για το δημοψήφισμα

Πάνε σχεδόν τρία χρόνια από το προηγούμενο, συμβολικής σημασίας δημοψήφισμα στο οποίο κλήθηκαν να ψηφίσουν οι Καταλανοί, τον Νοέμβριο του 2014. Σε εκείνο το δημοψήφισμα σχεδόν δύο εκατομμύρια Καταλανοί, το 80% των ψηφισάντων τάχθηκαν υπέρ της ανεξαρτησίας της Επαρχίας τους.
 
Τρία χρόνια ακριβώς συμπληρώνονται από τότε που η Κωνσταντίνα Χρυσοστόμου, 26 χρονών σήμερα ταξίδεψε στη Βαρκελώνη και αποφάσισε να εγκατασταθεί μόνιμα αφού εργάζεται ως αρχιτέκτονας στην ομάδα  Pla estel*.
Σήμερα οι Καταλανοί καλούνται ή καλύτερα αυτό-καλούνται να ψηφίζουν ξανά για να δηλώσουν την επιθυμία ή την απροθυμία τους για απόσχιση από την υπόλοιπη χώρα αφού όπως οι ίδιοι δηλώνουν η κατάσταση είναι πιο ώριμη από ποτέ.
 
Πιο ώριμη είναι και η Κωνσταντίνα Χρυσοστόμου ζώντας ήδη τρία χρόνια στους ρυθμούς της Βαρκελωνής για να μας εξηγήσει ακριβώς τι είναι αυτό που κάνει τόσο έντονη της επιθυμία των Καταλανών για απόσχιση και πως ως μια ξένη πολίτης της επαρχίας της Καταλονίας, αντιλαμβάνεται την σημερινή κατάσταση που έχει δημιουργηθεί.
 
Η Κωνσταντίνα Χρυσοστόμου εργάζεται ως αρχιτέκτονας και μέλος της ομάδας Pla estel*που όπως μας εξήγησε η δουλειά της επικεντρώνεται στην ενδυνάμωση των κοινοτήτων και τον εκδημοκρατισμό του δημόσιου χώρου μέσα από τη δημόσια διαβούλευση.
 
«Στόχος μας είναι να ενθαρρύνουμε τον διάλογο μεταξύ πολιτών και κρατικού μηχανισμού για κάθε δημόσιο έργο που πραγματοποιείται στους δήμους της Βαρκελώνης, Μαδρίτης και Βαλένθιας, εξασφαλίζοντας τη διαφάνεια σε κάθε φάση του».
Ποια κοινά μπορεί να έχουν οι Κύπριοι με τους Καταλανούς, γιατί οι Καταλανοί την δέχτηκαν σαν να είναι μια από αυτούς  και τι θα ψήφιζε αν είχε δικαίωμα ψήφου. Ακολουθεί το πλήρες κείμενο της συνέντευξης με την Κωνσταντίνα Χρυσοστόμου
 
Πόσο κοντά στην κυπριακή κουλτούρα βρίσκεται η Καταλωνία ή πόσο μακριά
 
Εκεί που βλέπω να συνταυτιζόμαστε ως Μεσογειακές περιοχές είναι στο πως λειτουργούμε σε σχέση με την οικογένεια και τις παραδόσεις.  Η ζωή στη Καταλονία όπως και στη Κύπρο εξελίσσεται γύρω από ένα τραπέζι με φαγητό για την οικογένεια και τους φίλους ή ακόμη και για όλη τη γειτονιά. Θεωρώ ότι η έννοια της κοινότητας είναι εξίσου σημαντική και για τους δυο. Όπως στην Κύπρο η γειτονία ή ένα χωριό λειτουργεί σαν κοινωνικός βιότοπος οπού η αλληλοβοήθεια είναι το βασικό συστατικό, έτσι και στην Καταλονία, η κοινότητα θεωρείται εξίσου σημαντική και απαραίτητη για τη λειτουργία μιας πόλης.
Παρόλα αυτά διαφέρουμε στον τρόπο που αντιμετωπίζουμε τις παραδόσεις. Για τους Καταλανούς η κουλτούρα  είναι  η πυξίδα τους. Την ακολουθούν μικροί και μεγάλοι διατηρώντας ένα δυνατό δεσμό με το παρελθόν τους. Όπως και με τη γλώσσα τους, τα καταλανικα η οποία θεωρείται επίσημα αναγνωρισμένη ευρωπαϊκή γλώσσα. Είναι ένα κράμα Γαλλικών, Ιταλικών και Ισπανικών. Στη Κύπρο, εν αντιθέσει, υπάρχει μια αποστασιοποίηση από τις παραδόσεις και τη διάλεκτο μας και μια τάση αφομοίωσης από άλλες κουλτούρες.  
Ακόμη, θεωρώ ότι διαφέρουμε στον τρόπο που αντιλαμβανόμαστε τη δημοκρατία και τον δημόσιο χώρο. Οι Καταλανοί είναι πιο ενεργοί. Όταν δεν συμφωνούν με τις πολιτικές αποφάσεις θα βρουν τρόπο να διαμαρτυρηθούν βγαίνοντας στους δρόμους ειρηνικά  ή προβαίνοντας σε πολιτιστικές δράσεις για να το διεκδικήσουν. Αυτό παράλληλα σημαίνει ότι η πολιτική δομή της Καταλονίας επιτρέπει και ενθαρρύνει τον διάλογο σε αντίθεση με τη Κύπρο όπου ο πολίτης θεωρείται ως παθητικός χρήστης και έχει ελάχιστη ανάμειξη στα κοινά και στις πολιτικές αποφάσεις.  
 
Όταν λες σε κάποιον Καταλανο  πως είσαι Κύπρια πως αντιδρά; Τι γνωρίζουν για την Κύπρο;
 
Αρχικά, ένα μεγάλο ποσοστό γνωρίζει το που βρίσκεται γεωγραφικά η Κύπρος. Εκεί που μπερδεύονται είναι η πολιτική μας κατάσταση και η πολιτιστική μας θέση. Αρκετοί νομίζουν ότι είμαστε μέρος της Ελλάδας ή της Τουρκίας. Αυτό θεωρώ ότι έχει να κάνει με την μπερδεμένη συνολική εικόνα που βγάζουμε στο εξωτερικό σχετικά με την εθνική μας ταυτότητας και την πολιτική κατάσταση.
Παρόλα αυτά ξαφνιάζονται που μια κοπέλα από την άλλη άκρη της Μεσογείου, μιλά τα Καταλανικά και όχι τα Ισπανικά γιατί συνήθως συμβαίνει το αντίθετο. Για τους Καταλανούς το να μιλάς την γλώσσα τους είναι ένδειξη σεβασμού προς τη κοινότητα και τη κουλτούρα τους. Καθώς είναι ένας λαός εσωστρεφής, η διάθεση μου να μάθω τη γλώσσα και τις παραδόσεις τους μου επέτρεψε να ξεπεράσω κάποια εμπόδια και να γίνω μέλος της οικογένειας τους.
 
Σήμερα οι κάτοικοι της Καταλονίας κατέρχονται στις κάλπες, την ίδια ώρα που ισπανική διαμηνύει πως δεν θα επιτρέψει κάτι τέτοιο. Ποία είναι  η αίσθηση σου για τις εξελίξεις;
 
Πιστεύω ότι η ισπανική κυβέρνηση με τις κινήσεις της που θυμίζουν τις στρατηγικές που εφάρμοζε ο Φρανκο κατα τη διάρκεια της δικτατορίας, κατάφερε να συσπειρώσει τους Καταλανούς που θα ψηφίσουν θετικά ή αρνητικά , προκειμένου να υπερασπιστούν το  δημοψήφισμα και το δικαίωμα τους στη δημοκρατία.
Θεωρώ ότι οι Καταλανοί είναι απόλυτα προετοιμασμένοι για την σημερινή μέρα και σίγουρα το θέλουν πολύ. Αλλά θέλουν να φέρουν αυτή την αλλαγή με ειρηνικό τρόπο και όχι με την βία όπως φαίνεται στις εικόνες που δημοσιεύονται.
 
Με ποιους τρόπους συμμετέχει ο κόσμος στο γίγνεσθαι των ημερών;
 
Αυτό που περιγράφουν κάποιοι αναλυτές είναι ότι ο τρόπος των Καταλανών για να κάνουν την επανάσταση τους είναι αλλιώτικος. Σε καμία στιγμή δεν θέλησαν τη βία ως τρόπο επιβολής. Έτσι ο κόσμος, επέλεξε διαφορετικούς τρόπους για να  υπερασπιστεί τα δικαιώματα του και είναι εντυπωσιακή η συμμετοχή ανεξαρτήτως ηλικίας και κοινωνικής κατάστασης.
 
Κάθε βράδυ, στις 10 ο κόσμος βγαίνει στα μπαλκόνια του και κτυπά τις κατσαρόλες για μισή ώρα ως ένδειξη διαμαρτυρίας στη καταπίεση που δέχεται. Αυτό συμβαίνει κάθε βράδυ σε όλες τις πόλεις της Καταλονίας.
Όταν είχαν συλλάβει τους δημάρχους που είχαν υποστηρίξει το δημοψήφισμα, ο κόσμος (κοντά στις 40.000) από τις 8 το πρωί άφησε τις δουλείες τους και μέχρι την επόμενη ημέρα ήταν στους δρόμους για να εναντιωθεί σε αυτή τη κίνηση.  Χόρευαν, έκαναν ανθρώπινους πύργους -μια χαρακτηριστική παράδοση της περιοχής που συμβολίζει την δύναμη της κοινότητας- τραγουδούσαν, αλλά σε καμία περίπτωση δεν υπήρξε βία. Οι εικόνες όμως που δημοσιεύθηκαν για εκείνη τη μέρα έδειχναν μεμονωμένη σκηνή βίας, αποσιωπώντας τις ειρηνικές ενέργειες του κόσμου.
 
Οι επόμενες ημέρες, κινήθηκαν στο ίδιο κλίμα. Νέοι κατασκήνωσαν σε κεντρικά σημεία της πόλης (κοντά στους 20.000), μετατρέποντας τη διαμαρτυρία και τη θέληση τους για δημοκρατία σε γιορτή, φέροντας στους ώμους τη σημαία της Καταλονίας.
Ακόμη, από την Παρασκευή, δυο μέρες πριν από το δημοψήφισμα, ο κόσμος αφού έμαθε σε ποιο σχολείο θα μπορεί να ψηφίσει, έκανε κατάληψη με αντίσκηνα για να μην επιτρέψουν την αναστολή της διαδικασίας. Οικογένειες με παιδιά, νέοι και ηλικιωμένοι, σε κάθε σχολείο (2315 σε όλη τη Καταλονία) δημιούργησαν ένα διήμερο πρόγραμμα με δραστηριότητες όπως χορός, μουσική, εργαστήρια για παιδία, κινηματογράφος, κοινοτικά γεύματα κτλ, προκειμένου να διατηρήσουν την παρουσία τους στο χώρο.
 
Αν είχες δικαίωμα ψήφου στο δημοψήφισμα, τι θα ψήφιζες
 
Αρχικά γνωρίζοντας την όλη πορεία των πολιτικών διαπραγματεύσεων και τη στάση της Ισπανίας, πιστεύω ότι πλέον υπάρχει μόνο ένας δρόμος και αυτή είναι η ανεξαρτησία. Οι Καταλανοί σε αντίθεση με τους Βάσκους, χρησιμοποίησαν τη κουλτούρα τους από τη μια για να δείξουν το πόσο διαφορετικοί είναι σε σχέση με τους υπόλοιπους Ισπανούς  και από την άλλη για να ενδυναμωθούν ως κοινότητα. Έτσι, κάθε χρόνο όλο και περισσότερος κόσμος ένιωθε την ανάγκη να κρεμάσει την Καταλανική σημαία στο μπαλκόνι του, ή να βγει να γιορτάσει τη μέρα της Καταλονίας στους δρόμους αλλάζοντας το δυναμικό σκηνικό της πόλης.
Θεωρώ ότι εφόσον οι ίδιοι βρήκαν τον τρόπο να συζητούν μεταξύ τους ανοιχτά το θέμα χωρίς συγκρούσεις και προστριβές, αλλά σεβόμενοι τις διαφορετικές απόψεις, αυτό και μόνο μπορεί να υποστηρίξει ένα κοινό μέλλον όπου όλοι έχουν τα ίδια δικαιώματα. Ας μην ξεχνάμε ότι ο πληθυσμός της Καταλονίας αποτελείται από γηγενείς, από δεύτερη γενιά εσωτερικών μεταναστών (νότια και κεντρική Ισπανία) και από μετανάστες από διαφορετικές χώρες (Εκουαδόρ, Μαρόκο, Κίνα, Ιταλία, Δομινικανή Δημοκρατία κτλ), διατηρώντας ένα από τα καλύτερα προγράμματα κοινωνικής ένταξης στην Ευρώπη. Αυτό το μωσαϊκό είναι εμφανές στις διαδηλώσεις υποστηρίξεις, οπού διαφορετικές σημαίες κυματίζουν ανάμεσα στις Καταλανικές.
 
Δεν ξέρω αν κατάλαβες τι προσπαθώ να σου πω, αλλά θα ψήφιζα ναι.
 
Συμμετέχεις καθόλου σε εκδηλώσεις υπέρ ή κατά της ανεξαρτησίας
 
Στην πραγματικότητα δεν υπάρχουν εκδηλώσεις υπέρ ή κατά της ανεξαρτησίας, αλλά εκδηλώσεις υπέρ του δημοψηφίσματος. Αυτό που διεκδικούν οι πολίτες είναι το δικαίωμα τους να έχουν άποψη. Το δικαίωμα τους στη δημοκρατία. Οπότε ναι, συμμετέχω ενεργά και υποστηρίζω το δικαίωμα του καθενός στο να μπορεί να έχει γνώμη για το πολιτικό γίγνεσθαι και ότι τον αφορά.
Οι συνάδελφοι σου και ο κόσμος που συναναστρέφεσαι τι λένε για το δημοψήφισμα
 
Καθώς ο κύκλος στον οποίο δρω και συναναστρέφομαι αποτελείται κυρίως από ντόπιους, όλοι είναι υπέρ του δημοψηφίσματος, εκ των οποίων ένα αρκετά μεγάλο μέρος είναι υπέρ της ανεξαρτησίας.  Είναι εντυπωσιακός ο τρόπος με τον οποίο οι δυο πλευρές έρχονται σε διάλογο και σέβονται τις διαφορετικές απόψεις.
 
Τι είναι αυτό που κάνει τόσο έντονη την επιθυμία των Καταλανών για την απόσχιση από την Ισπανία; Είναι  οικονομικά, πολιτικά τα κίνητρα τους;
 
Αρχικά οι Καταλανοί θεωρούν ότι είναι ακόμη μια αποικία της Ισπανίας η οποία όμως δεν κατάφερε να ανεξαρτητοποιηθεί. Η Καταλονία είναι μια πλούσια περιοχή 7.5 εκατομμυρίων ανθρώπων στη νοτιοδυτική Ισπανία. Έχει τη δική της γλώσσα και κουλτούρα ενώ υπήρξε για πάνω από 1000 χρόνια καταγεγραμμένης ιστορίας ανεξάρτητο κράτος. Σήμερα έχει μεγάλο βαθμό αυτονομίας, αλλά δεν αναγνωρίζεται ως χώρα λόγω του Ισπανικού συντάγματος. (Πρόσφατα ο πρωθυπουργός της χώρας ανέστειλε την αυτονομία της Καταλονίας λόγω του δημοψηφίσματος)
 
Στο θέμα οικονομίας έχει σχεδόν το 19% του Ισπανικού GDP, αλλά αποδεδειγμένα, το κεντρικό κράτος της Ισπανίας επιστρέφει λιγότερα οφέλη στην Καταλονία. Πιο αναλυτικά, η επένδυση του κράτους της Ισπανίας στην Καταλονία έπεσε δραματικά στο 9.5%  το 2015 σε σύγκριση με το 16%, του 2003. Αυτό μεταφράζεται σε χαμηλής ποιότητας δημόσιες υπηρεσίες και προγράμματα υγείας, εκπαίδευσης και μαζικής μεταφοράς για μια περιοχής η οποία συνεισφέρει οικονομικά το ένα πέμπτο στη κρατική οικονομία.
 
Ποια είναι η γεωγραφία των ανθρώπων που τάσσονται υπέρ του ΝΑΙ στο δημοψήφισμα; Πρόκειται για συγκεκριμένη ομάδα ανθρώπων ή είναι από όλες τις ηλικίες και τις κοινωνικές ομάδες;
 
Οι πολίτες που υποστηρίζουν το δημοψήφισμα προέρχονται από όλες τις κοινωνικές και ηλικιακές ομάδες. Ηλικιωμένοι που έζησαν την δικτατορία και τη καταπίεση του Φράνκο και τώρα την ζουν από τη δημοκρατία της Ισπανίας.
Νέοι και έφηβοι, ώριμοι κοινωνικά και πολιτικά που νιώθουν Καταλανοί και όχι Ισπανοί μιλώντας περήφανα τη γλώσσα τους. Ενήλικες και millenials που έζησαν την οικονομική κρίση και κατάφεραν να σταθούν στα πόδια τους. Ξένοι και πρόσφυγες που νιώθουν τη Καταλονία σπίτι τους γιατί μέσα από τα προγράμματα κοινωνικής ένταξης κατάφεραν να φτιάξουν μια καινούρια ζωή. Το δημοψήφισμά είναι ένα γεγονός που τους επηρεάζει όλους και αυτό το μωσαϊκό ανθρώπων είναι παρόντες σε κάθε εκδήλωση. 
 

Δειτε Επισης

Το Mall με τις αντίκες που πηγαίνει από γενιά σε γενιά από το 1978 και κρατά ζωντανή την ιστορία
«Δεν μιλούσα, δεν περπατούσα, με έκαναν μπάνιο… Πλέον είμαι συνεχώς στο σπίτι»
«Ίσως το πρωί να μην μπορεί να σηκωθεί από το κρεβάτι, να έχει πόνους σε όλο το σώμα»
«Δεν χρειάζονται πολεμικά ανακοινωθέν, ''έχασε ή νίκησε'' τη μάχη ένα παιδί… Γιατί κατάφεραν να αγωνιστούν»
Αυτός ήταν 28 και εκείνη 17... «Ερωτευμένοι για 62 χρόνια, η αγάπη μας δεν φθάρηκε ποτέ»
Η σοπράνο που τραγουδά για σαράντα χρόνια στη Σχολή Τυφλών-«Εάν δεν ήμουν εδώ, δεν ξέρω τι θα έκανα»
Ποιος είναι ο twenty three; Ο Κύπριος καλλιτέχνης του δρόμου που συνδυάζει το παλιό με το σύγχρονο
Ο ράφτης στην παλιά Λευκωσία που επιμένει παραδοσιακά-Η τέχνη του κουστουμιού και η γνωστή πελατεία
Το... κρυμμένο μουσείο της Coca Cola του Μάριου στην Ακρόπολη-«Ζούμε για το “82” και μία Coca Cola»
Η αυτοδίδακτη ζωγράφος που διατηρεί μαγαζάκι με χειροποίητα στην καρδιά του Παλαιχωρίου (pics)