Αυξημένες οι ροές ασυνόδευτων παιδιών και έπεται συνέχεια

Μία από τις μεγαλύτερες πληγές του μεταναστευτικού είναι και οι ασυνόδευτοι ανήλικοι. Παιδιά σαν τον Ιμπραχίμ τον οποίο συναντήσαμε στον καταυλισμό στην Κοκκινοτριμιθιά και την ιστορία του μπορείτε να διαβάσετε σε αυτό το ένθετο, ο οποίος στα 14 του χρόνια μπήκε σε μια φουρτουνιασμένη θάλασσα και ήρθε στην Κύπρο για να βρει τον πατέρα του, είναι πολλά και η αναπληρώτρια διευθύντρια του Hope for Children, Άντρια Αγκαστινιώτου, εκφράζει ανησυχία ότι ο πόλεμος στη Συρία θα αυξήσει τις ροές.

Σήμερα στο καταφύγιο που λειτουργεί η οργάνωση φιλοξενούνται 47 ανήλικοι που κατάγονται κυρίως από την Αφρική και τη Συρία. Η κ. Αγκαστινιώτου στη συνέντευξη που ακολουθεί αναφέρει ότι μετά τα 18 τους χρόνια τα παιδιά αυτά καλούνται να τα βγάλουν πέρα με 75 ευρώ τον μήνα. Με το ποσό αυτό πρέπει να πληρώσουν και λογαριασμούς.

• Ποια προγράμματα λειτουργεί η οργάνωση και πού εστιάζουν;

Το Hope For Children CRC Policy Center υλοποιεί πολυεπίπεδα ανθρωπιστικά προγράμματα που αφορούν στην προώθηση των δικαιωμάτων όλων των παιδιών, με προτεραιότητα την ευημερία τους, την εκπαίδευση και την πρόληψη κάθε είδους βίας εναντίον τους. Αφορούν επίσης την ψυχοκοινωνική και νομική τους στήριξη.
Τα προγράμματα που υλοποιούνται σήμερα, μεταξύ άλλων, είναι: Το Σπίτι του Παιδιού που απευθύνεται σε θύματα σεξουαλικής εκμετάλλευσης, τα Σπίτια της Ελπίδας που είναι οι ιδιωτικές παιδικές στέγες για ασυνόδευτους ανήλικους, το Πρόγραμμα Ανάδοχων Οικογενειών, την Ευρωπαϊκή Γραμμή 116000 για τα Εξαφανισμένα Παιδιά και την Ευρωπαϊκή Γραμμή 116111 για Στήριξη Παιδιών και Εφήβων. Λειτουργεί επίσης προγράμματα όπως το «Βeat Βullying» και το «Εξάλειψη της Παιδικής Φτώχειας στην Κύπρο».
Εστιάζει παράλληλα στην υλοποίηση ευρωπαϊκών προγραμμάτων τα οποία περιλαμβάνουν έρευνα, εκπαίδευση επαγγελματιών και αλλαγή πολιτικών που αφορούν στα δικαιώματα των παιδιών.

• Ποια είναι η βοήθεια από το κράτος και ποιο οικονομικό κόστος καλείστε να επωμισθείτε εσείς; Αρκούν οι πόροι για να ανταποκρίνεστε στις ανάγκες;

Η λειτουργία των στεγών για ασυνόδευτα παιδιά χρηματοδοτείται από το Ταμείο Ασύλου, Μετανάστευσης και Ένταξης σε ποσοστό 90%, ενώ το υπόλοιπο 10% καλύπτεται από τη Μονάδα Ευρωπαϊκών Ταμείων και την Κυπριακή Δημοκρατία. Οι Υπηρεσίες Κοινωνικής Ευημερίας, ως κηδεμόνας των παιδιών, καλύπτει το ποσό που τους παραχωρείται για τα μικροέξοδά τους.
Λόγω της εξατομικευμένης προσέγγισης που ακολουθούμε για κάθε παιδί και των νέων αναγκών που προκύπτουν, κάποια έξοδα χρειάζεται να καλυφθούν από τους πόρους του οργανισμού. Γι’ αυτό και η διαχρονική στήριξη των εταιρικών συνεργατών του οργανισμού μέσω των προγραμμάτων κοινωνικής ευθύνης που υλοποιούν είναι ύψιστης σημασίας για το Hope For Children.

• Ποια είναι η τάση στην εισροή ασυνόδευτων ανήλικων κυρίως τα τελευταία 2-3 χρόνια και τι πρέπει να αναμένουμε να συμβεί το επόμενο διάστημα δεδομένου του πολέμου στη Συρία;

Η τάση εισροής ασυνόδευτων παιδιών έχει αυξηθεί ιδιαίτερα τα τελευταία 2 χρόνια και υπάρχει έντονη ανησυχία ότι θα υπάρξει αυξημένο προσφυγικό ρεύμα λόγω της πρόσφατης επέμβασης στην Συρία.

• Πόσα παιδιά διαμένουν τώρα στα σπίτια της οργάνωσης και από ποιες κυρίως χώρες προέρχονται;

Στα Σπίτια της Ελπίδας διαμένουν σήμερα 47 ασυνόδευτοι ανήλικοι, με την πλειοψηφία να κατάγονται από την Αφρική και την Συρία. Υπάρχει και ένας μικρός αριθμός παιδιών από το Πακιστάν και το Μπαγκλαντές.

• Ποια διαδικασία ακολουθείτε μέχρι να έρθει ένας ανήλικος κοντά σας και ποια είναι η διαδικασία αναγνώρισης της ηλικίας του; Συμφωνείτε με αυτήν;

Όταν κάποιο παιδί εντοπιστεί από τις αρχές του κράτους και διαπιστωθεί ότι βρίσκεται στη χώρα μας χωρίς τη συνοδεία κάποιου γονιού ή κηδεμόνα, τότε αυτόματα η διευθύντρια των Υπηρεσιών Κοινωνικής Ευημερίας (ΥΚΕ) διορίζεται ως κηδεμόνας και αναλαμβάνει τη φροντίδα του. Στο πλαίσιο αυτό θα παραπεμφθεί από λειτουργό των ΥΚΕ στις στέγες του οργανισμού μας, όπου θα του παρασχεθεί η απαραίτητη φροντίδα με την κάλυψη των βασικών αναγκών του όπως στέγαση, σίτιση, ένδυση κτλ. Επίσης θα λάβει εξειδικευμένες υπηρεσίες από ψυχολόγους, κοινωνικούς λειτουργούς και νομικούς, καθώς και υποστήριξη από εκπαιδευμένους λειτουργούς στήριξης παιδιών.
Για την εξακρίβωση της ηλικίας, αρμόδια αρχή για να παραπέμψει κάποιο άτομο σε ιατρικές εξετάσεις εφόσον προκύψουν αμφιβολίες για την ανηλικότητά του είναι η Υπηρεσία Ασύλου. Η πρακτική αυτή φαίνεται να είναι αναγκαία για τη διασφάλιση ότι στα ιδρύματα παιδικής προστασίας δεν φιλοξενούνται ενήλικα άτομα, αλλά θεωρώ ότι είναι μια πρακτική που πρέπει να χρησιμοποιείται ως έσχατη λύση.

• Τι γίνεται με αυτά τα παιδιά όταν έρχεται η ώρα που πρέπει να φύγουν από τις στέγες;

Πριν την ενηλικίωση του κάθε παιδιού που διαμένει στις στέγες μας, χρειάζεται να παρακολουθήσει πρόγραμμα αποκατάστασης που υλοποιείται από τον οργανισμό. Το πρόγραμμα αυτό εστιάζει στην ανάπτυξη δεξιοτήτων αυτονομίας, στην ενημέρωση και καθοδήγηση σε σχέση με τις υπηρεσίες που θα χρειαστεί να συνεργαστούν (γραφείο εργασίας, Υπηρεσίες Κοινωνικής Ευημερίας, νοσοκομείο, Υπηρεσία Ασύλου κ.ά), καθώς και στη στήριξή τους για εξεύρεση χώρου διαμονής και εργασίας. Όταν ένα παιδί ενηλικιωθεί ακολουθούνται οι απαραίτητες διαδικασίες, με τη βοήθεια των λειτουργών της Παιδικής Στέγης και των λειτουργών των ΥΚΕ, για λήψη κρατικού βοηθήματος μέχρι το άτομο να μπορέσει να εργοδοτηθεί.
Σε περιπτώσεις αιτητών ασύλου προσφέρονται 100 ευρώ για ενοίκιο, 75 ευρώ για κάλυψη λογαριασμών και προσωπικών αναγκών και 150 ευρώ σε κουπόνια για σίτιση.
Σε περιπτώσεις που έχει παραχωρηθεί στο άτομο καθεστώς συμπληρωματικής προστασίας ή αναγνωρισμένου πρόσφυγα, τότε γίνεται αίτηση για Ελάχιστο Εγγυημένο Εισόδημα.

• Πείτε μας κάποιες ιστορίες παιδιών που σας έχουν συγκινήσει.

Η ιστορία κάθε παιδιού προκαλεί συγκίνηση και συναισθηματική φόρτιση εάν αναλογιστεί κανείς ότι πρόκειται για παιδιά που έχουν πραγματοποιήσει ένα ταξίδι ζωής γεμάτο προκλήσεις και κινδύνους. Θυμάμαι χαρακτηριστικά πώς μας περιέγραψε το ταξίδι του ένας ανήλικος αφρικανικής καταγωγής. Ανέφερε ότι υπέστη έντονη σωματική αλλά και ψυχολογική κακοποίηση από τον διακινητή ο οποίος έλαβε χρήματα για να τον μεταφέρει σε συγκεκριμένη χώρα της Ευρώπης όπου είχε συγγενείς, αλλά τελικά κατέληξε στην Κύπρο.

• Υπάρχουν αναφορές εάν κάποια παιδιά, φεύγοντας από το καταφύγιο, έχουν πέσει θύματα εκμετάλλευσης; Κι αν ναι, ποιας μορφής;

Προσπαθούμε να κρατούμε επαφές με τα παιδιά που φεύγουν από εμάς και συγκεκριμένα επιβλέπουμε όσο γίνεται την ένταξή τους. Έχουν πέσει στην αντίληψη μας περιστατικά εκμετάλλευσης, συνήθως στον τομέα της εργασίας. Σε όποια περιστατικά ήταν δυνατόν παρεμβήκαμε για να στηρίξουμε το άτομο, αλλά σίγουρα σε πολλές περιπτώσεις δεν μας ενημερώνουν καν οι ίδιοι γι’ αυτόν ακριβώς τον λόγο, δηλαδή για να μην παρέμβουμε επειδή φοβούνται ότι θα χάσουν έστω κι αυτό που υπάρχει.

• Υπάρχουν παιδιά που έχουν ζητήσει επαναπατρισμό;

Μέχρι σήμερα δεν έχει αιτηθεί επαναπατρισμό κανένα από τα παιδιά που διέμενε στις Παιδικές Στέγες του Hope For Children. Σε περίπτωση όμως που χρειαστεί, με την εμπλοκή του νομικού μας τμήματος και σε συνεργασία με τον κηδεμόνα, γίνεται παραπομπή στον Διεθνή Οργανισμό Μετανάστευσης (ΔΟΜ) που είναι ο αρμόδιος φορέας στη Κύπρο για τις εθελούσιες επιστροφές.

• Λειτουργείτε και  τη γραμμή εξαφανισμένων παιδιών. Περιγράψτε μας λίγο την κατάσταση γύρω από αυτό το ζήτημα.

H Γραμμή Βοήθειας 116000 για Εξαφανισμένα Παιδιά αποτελεί ένα εργαλείο για την πρόληψη και τον χειρισμό εξαφανίσεων παιδιών, για την πρόσβαση σε υπηρεσίες υποστήριξης για τους συγγενείς τους και επίσης για τον συντονισμό με τις αρχές και ΜΚΟ σε εθνικό και διακρατικό επίπεδο. Είναι μια ευρωπαϊκά εναρμονισμένη γραμμή που λειτουργεί από το Hope For Children CRC Policy Center σε συνεργασία με τον Σύνδεσμο για την Πρόληψη και Αντιμετώπιση της Βίας στην Οικογένεια (ΣΠΑΒΟ).
Η κοινοπραξία έχει επίσης υπογράψει Πρωτόκολλο Συνεργασίας με το Υπουργείο Δικαιοσύνης για τη λειτουργία της γραμμής βοήθειας η οποία είναι 24ωρη και δωρεάν για όσους καλούν. Η γραμμή αυτή διαχειρίζεται περιπτώσεις που αφορούν φυγές παιδιών από το σπίτι οι οποίες σήμερα αποτελούν την πλειοψηφία των περιπτώσεων, εξαφανίσεις ασυνόδευτων παιδιών και γονικές αρπαγές.