Editorial: Μεταναστευτικό… Ώρα μηδέν

Η είδηση ότι 26 άτομα, έπεσαν από ψαροκάικο στα παγωμένα νερά και κινδυνεύουν να πνιγούν ανοικτά του Κάβο Γκρέκο, είχε σημάνει συναγερμό. Ολόκληρη η Κύπρος, με κομμένη την ανάσα περιμένει να μάθει αν κατάφεραν να σωθούν οι πατεράδες, οι μανάδες και τα παιδιά τους, που προσπαθούσαν να κρατηθούν από το σάπιο ψαροκάικο.
 
Η επέμβαση πλωτών και πτητικών μέσων, υπό τις οδηγίες του Κέντρου Συντονισμού Έρευνας και διάσωσης, υπό αντίξοες συνθήκες, αφού πνέουν ισχυροί άνεμοι, είναι σωτήρια. Οι εικόνες που καταγράφουν τηλεοπτικά συνεργεία, φωτογράφοι και δημοσιογράφοι τα ξημερώματα της επόμενης ημέρας, είναι συγκλονιστικές και πρωτοφανείς για τα δεδομένα της Κύπρου.
 
Οι φωτογραφίες των παιδιών που υπέστησαν υποθερμία, στις αγκαλιές των διασωστών τους, προκαλούν μεγάλη συγκίνηση. Το κύμα αλληλεγγύης, που ακολουθεί είναι μεγάλο. Ο χώρος υποδοχής στην Κοκκινοτριμιθιά, που μόλις λειτούργησε, γεμίζει με τρόφιμα, ρούχα, παιχνίδια που έφεραν πολίτες, μη κυβερνητικές οργανώσεις και κρατικές υπηρεσίες.
 
Ήταν 4 Νοεμβρίου του 2015. Οι 26 πρόσφυγες, οι οποίοι ήθελαν να μεταβούν στην Ιταλία με σκοπό να φτάσουν στη Γερμανία, ήταν οι επιβαίνοντες του δεύτερου σκάφους, που έφτανε στην Κύπρο εκείνη την περίοδο. Ήταν οι πρώτες ροές προσφύγων από τη Συρία.
 
Σήμερα, τέσσερα χρόνια και μία μέρα μετά, η Κύπρος έγινε η πρώτη χώρα σε ροές μεταναστών, κατ’ αναλογία πληθυσμού. Το γεγονός ότι οι περισσότερες χώρες της Ευρώπης, έκλεισαν τις διόδους τους εγκλωβίζοντας δεκάδες χιλιάδες μετανάστες, που ζουν υπό άθλιες, πολλές φορές, συνθήκες στην Ελλάδα,  έστρεψε μεγάλο μέρος των ροών, κυρίως από την Τουρκία, προς την χώρα μας.
 
Οι αφίξεις ξεπερνούν, πλέον, τα 1000 άτομα το μήνα. Οι χώροι υποδοχής είναι πολύ μικροί για να τους χωρέσουν, η αγορά εργασίας δεν μπορεί να τους απορροφήσει, ενώ είναι αδύνατον για όλους να βρουν χώρο για να διαμείνουν. Είναι γι’ αυτό το λόγο που περιοχές, όπως η παλιά Λευκωσία, γκετοποιήθηκαν, κυρίως από Αφρικανούς που διαμένουν ακόμη και σε ταράτσες πολυκατοικιών. Οι περισσότεροι, επιλέγουν να ζουν σαν σαρδέλες, σε μικρά δυάρια, με άλλα δεκαπέντε με είκοσι άτομα.
 
Η κατάσταση έχει φέρει την Κύπρο στα όριά της. Οι πλείστοι, πλέον, που φτάνουν από τις ακτές της Τουρκίας στα κατεχόμενα και από κει στις ελεύθερες περιοχές, δεν είναι πρόσφυγες. Σύμφωνα με τα στοιχεία που έχουν στην κατοχή τους οι Αρχές, είναι οικονομικοί μετανάστες, από την Αφρική και την Ασία. Οι κρατικές υπηρεσίες αδυνατούν να διαχειριστούν την κατάσταση, ενώ κινητοποιήθηκαν και οι μυστικές υπηρεσίες, που φοβούνται την κάθοδο εξτρεμιστών.
 
Το μεταναστευτικό στην Κύπρο, είναι πλέον, ένα νόμισμα με δύο όψεις. Ή μία είναι ο ανθρώπινος πόνος, οι συγκλονιστικές ιστορίες γεμάτες θάνατο. Οι διωγμένοι από τη χώρα τους, άνθρωποι, που αναζητούν την ελπίδα, παίζοντας, μάλιστα, τη ζωή τους κορώνα γράμματα. Στην άλλη όψη είναι μια μικρή, ημικατεχόμενη χώρα, που εκπέμπει SOS. Μια χώρα που είναι φανερό ότι δεν μπορεί να ανταπεξέλθει στις αυξανόμενες ροές και βρίσκεται, πλέον, μπροστά στα όρια ανθρωπιστικής κρίσης.
 
Αυτές τις όψεις θα επιχειρήσει να μεταφέρει, με σειρά ρεπορτάζ ο REPORTER. Η δημοσιογραφική ομάδα, έχει εξασφαλίσει στοιχεία και αριθμούς που σοκάρουν, ενώ μέσα από τη μεγάλη έρευνα καταδεικνύεται το μέγεθος του προβλήματος. Μία έρευνα που εντοπίζει τρύπες στα σημεία της γραμμής αντιπαράταξης, καταγράφει τη διαδρομή των μεταναστών και τις ταρίφες στους διακινητές τους, καθώς και το κόστος της μετανάστευσης στα κρατικά ταμεία. Επίσης, η κάμερα του REPORTER κατέγραψε εικόνες και δηλώσεις από γειτονιές που μετατράπηκαν σε γκέτο. Μέσα από επισκέψεις στους χώρους φιλοξενίας στην Κοφίνου και την Κοκκινοτριμιθιά, εξάλλου, αναδεικνύονται ανθρώπινες ιστορίες ασυνόδευτων παιδιών αλλά και προσφύγων που χρειάζονται τη βοήθεια και την αλληλεγγύη μας.
 
Στόχος της δημοσιογραφικής έρευνας, είναι η καταγραφή όλων των στοιχείων που συνθέτουν το παγκόσμιο φαινόμενο, που λέγεται μετανάστευση και τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της στην Κύπρο.