Μεγάλο ερωτηματικό παραμένει το κατά πόσον η Κυβέρνηση θα καταφέρει να εξασφαλίσει το πράσινο φως από τη Βουλή για το πολυαναμενόμενο νομοσχέδιο που αφορά τα άτομα με αναπηρίες, πριν τη διάλυσή της ενόψει των Βουλευτικών Εκλογών του 2026. Η δέσμευση που είχε τεθεί στο αναπηρικό κίνημα προέβλεπε ότι η νομοθεσία θα τεθεί σε εφαρμογή μέχρι την 1η Ιανουαρίου 2026, δηλαδή σε λιγότερο από δυόμισι μήνες από σήμερα. Τα στενά χρονικά πλαίσια, μέχρι το κλείσιμο της Βουλής, για τις διακοπές των Χριστουγέννων, καθιστούν σχεδόν αδύνατη, την ψήφιση του, πριν το νέο έτος, ενώ οι εκπρόσωποι των ατόμων με αναπηρία παρακολουθούν στενά τις εξελίξεις, απαιτώντας διαφάνεια και γρήγορες ενέργειες από την κυβέρνηση.
Προ ημερών, η υφυπουργός Κοινωνικής Πρόνοιας, Μαριλένα Ευαγγέλου, ανακοίνωσε ένα νέο έργο, συγχρηματοδοτούμενο με κονδύλι ύψους 10 εκατομμυρίων ευρώ, το οποίο φέρει την ονομασία «Νέο Δίκτυο Υπηρεσιών Κοινωνικής Ενσωμάτωσης Ατόμων με Αναπηρίες». Το έργο προβλέπει την εισαγωγή και επέκταση οκτώ κρίσιμων υπηρεσιών, που αποσκοπούν στην ενίσχυση των ατόμων με αναπηρία σε πολλαπλά επίπεδα. Συγκεκριμένα, θα παρέχονται υπηρεσίες από συμβούλους υποστήριξης λήψεως αποφάσεων, εκπαιδευτές ατόμων με αναπηρία, προσωπικούς βοηθούς εργασίας, επαγγελματίες εργασιακής ενσωμάτωσης, κοινωνικούς συνοδούς, διερμηνείς κυπριακής νοηματικής γλώσσας, παρόχους προγραμμάτων υποστηριζόμενης διαβίωσης και ψυχολόγους έγκαιρης οικογενειακής στήριξης. Η ανακοίνωση χαρακτηρίστηκε από πολλούς ως ένα σημαντικό βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση, δεδομένου ότι ανταποκρίνεται σε χρόνια αιτήματα των οργανώσεων ατόμων με αναπηρία και καλύπτει κενά που μέχρι σήμερα είχαν αφήσει τον αναπηρικό πληθυσμό περιορισμένο σε γραφειοκρατικές διαδικασίες και ελλιπή υποστήριξη.
Ωστόσο, η καθυστέρηση στην προώθηση του νομοσχεδίου ενώπιον της Επιτροπής Εργασίας, ανησυχεί φορείς και οργανώσεις, καθώς η περίοδος είναι εξαιρετικά σύντομη για να ολοκληρωθούν όλα τα στάδια της διαδικασίας. Οι εμπλεκόμενοι επισημαίνουν ότι, ακόμη και αν δεν τηρηθεί στο απόλυτο η υπόσχεση του Προέδρου Χριστοδουλίδη για εφαρμογή της νομοθεσίας στην αρχή του νέου έτους, η διαδικασία πρέπει να προχωρήσει με ταχύτητα ώστε να μην χαθεί η ευκαιρία, ιδιαίτερα ενόψει των επικείμενων βουλευτικών εκλογών. Ο κίνδυνος είναι η ψήφιση να μην ολοκληρωθεί πριν από τη διάλυση της Βουλής, γεγονός που θα δημιουργήσει νέα καθυστέρηση σε μια νομοθεσία που περιμένει η κοινωνία εδώ και χρόνια.
Υπάρχει, ωστόσο, μια διάχυτη αίσθηση αισιοδοξίας από όλες τις πλευρές. Ακόμη και αν το νομοσχέδιο εγκριθεί στις αρχές Μαρτίου 2026, οι φορείς θεωρούν ότι τα αποτελέσματα θα είναι θετικά. Η μακρά αναμονή του αναπηρικού κινήματος θα φτάσει στο τέλος της, ενώ οι προβλεπόμενες υπηρεσίες θα αρχίσουν να λειτουργούν άμεσα, καλύπτοντας χρόνια κενά και ενισχύοντας ουσιαστικά την κοινωνική ένταξη. Η εφαρμογή του δικτύου υπηρεσιών αναμένεται να δημιουργήσει ένα νέο πλαίσιο υποστήριξης, ενισχύοντας τη συμμετοχή των ατόμων με αναπηρία στην κοινωνική και επαγγελματική ζωή, ενώ παράλληλα θα διασφαλίσει την προώθηση των δικαιωμάτων τους με τρόπο συστηματικό και οργανωμένο.
Η πρόεδρος της Κυπριακής Συνομοσπονδίας Ατόμων με Αναπηρίες (ΚΥΣΟΑ), Θέμιδα Ανθοπούλου, σε δηλώσεις της στον REPORTER, επεσήμανε ότι η δημόσια διαβούλευση αναμένεται να ολοκληρωθεί στις 17 Οκτωβρίου. «Θα πρέπει οι εισηγήσεις που έχουν υποβληθεί να ενσωματωθούν με γόνιμο τρόπο και στον μέγιστο δυνατό βαθμό, προκειμένου στη συνέχεια το νομοσχέδιο να οδηγηθεί για νομοθετικό έλεγχο», τόνισε. Παράλληλα, εξήγησε ότι η διάρκεια της διαδικασίας εξαρτάται και από την ταχύτητα με την οποία η Νομική Υπηρεσία θα εξετάσει το νομοσχέδιο. Στο καλύτερο σενάριο, το νομοσχέδιο ενδέχεται να οδηγηθεί στη Βουλή για συζήτηση στις αρχές Δεκεμβρίου.
Η κ. Ανθοπούλου επανέλαβε ότι «το μεγάλο στοίχημα είναι να ολοκληρωθεί ο νομοθετικός έλεγχος ως την 1η Νοεμβρίου. Με την κατάλληλη και στενή πίεση, ελπίζουμε η διαδικασία να μην διαρκέσει πάνω από ένα μήνα. Το ιδανικό σενάριο είναι να ολοκληρωθεί άμεσα ο νομοθετικός έλεγχος ώστε να μπορέσει το νομοσχέδιο να προχωρήσει στη Βουλή χωρίς καθυστερήσεις».
Σχετικά με το χρονοδιάγραμμα εφαρμογής, επισήμανε ότι «σίγουρα δεν θα είναι εφικτό το νομοσχέδιο να ψηφιστεί και να εφαρμοστεί μέχρι την 1η Ιανουαρίου. Ωστόσο, ακόμη και αν ψηφιστεί και τεθεί σε εφαρμογή από την 1η Μαρτίου, αυτό δεν θα θεωρηθεί τραγικό. Το πραγματικό πρόβλημα θα παρουσιαστεί μόνο αν η ψήφιση καθυστερήσει πέραν των αρχών Απριλίου, καθώς τότε η Βουλή θα έχει ήδη κλείσει». Τόνισε επίσης ότι είναι αναγκαίο να προχωρήσει η διαδικασία με γοργούς ρυθμούς, να ενσωματωθούν οι θέσεις των φορέων και να διασφαλιστεί η επαρκής χρηματοδότηση των υπηρεσιών, η οποία, όπως είπε, πρέπει να υπερβαίνει τα αρχικά κονδύλια που αναμένεται να παραχωρηθούν.
Η πρόεδρος της ΚΥΣΟΑ επισήμανε ότι μετά την ολοκλήρωση του νομοθετικού ελέγχου, το νομοσχέδιο θα πρέπει να περάσει από την Κοινοβουλευτική Επιτροπή Εργασίας, όπου θα διεξαχθεί συζήτηση κατά άρθρον, και στη συνέχεια να οδηγηθεί στην Ολομέλεια της Βουλής για ψήφιση. «Επομένως, είναι μη ρεαλιστικό να αναμένουμε ότι το νομοσχέδιο θα έχει ψηφιστεί ή εφαρμοστεί από την 1η Ιανουαρίου. Παρόλα αυτά, οι υπηρεσίες που προβλέπονται μπορούν να τεθούν σε εφαρμογή από τώρα», τόνισε.
Η κ. Ανθοπούλου εξήγησε ότι «ο πυλώνας των υπηρεσιών μπορεί να ενεργοποιηθεί άμεσα. Για παράδειγμα, εμείς που θα προσλάβουμε τους 80 συμβούλους, οι προκηρύξεις θα δημοσιευτούν άμεσα ώστε να ξεκινήσει η διαδικασία. Το ίδιο ισχύει και για τα υπόλοιπα προγράμματα. Είναι πολύ σημαντικό, διότι για πρώτη φορά στη χώρα μας δημιουργείται ένα ολοκληρωμένο δίκτυο υπηρεσιών, αντίστοιχο με αυτά που υπάρχουν σε όλες τις ευρωπαϊκές χώρες, το οποίο ενισχύει τη δικαιοπρακτική ικανότητα των ατόμων με αναπηρίες, κυρίως εκείνων που χρειάζονται υποστήριξη για να λαμβάνουν αποφάσεις».
Τόνισε ότι «το δικαιοπρακτικό δικαίωμα αποτελεί έμφυτο δικαίωμα κάθε ατόμου, ανεξαρτήτως φυσικής ή νοητικής κατάστασης. Η απουσία αυτής της στήριξης αποτέλεσε τεράστιο κενό που πλέον προσπαθούμε να καλύψουμε». Παράλληλα, υπογράμμισε ότι «σίγουρα πρόκειται για ένα σημαντικό βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση, καθώς οι υπηρεσίες θα επιτρέψουν τον απεγκλωβισμό των ατόμων με αναπηρία από διαδικαστικές και γραφειοκρατικές δυσκολίες».
Η κ. Ανθοπούλου υπενθύμισε ότι σε προηγούμενα νομοσχέδια, ο νομοθετικός έλεγχος είχε διαρκέσει έως και τρία χρόνια. Ωστόσο, εκτίμησε ότι με το συγκεκριμένο νομοσχέδιο η διαδικασία θα ολοκληρωθεί ταχύτερα, αν και σημείωσε ότι δεν μπορεί να προβλέψει με ακρίβεια τι θα συμβεί μέσα στον επόμενο μήνα.
Καταλήγοντας, τόνισε ότι «πρέπει να έχουμε κατά νου τις εξαγγελίες του Προέδρου της Δημοκρατίας σχετικά με την αποδέσμευση και την αύξηση των παροχών προς τα άτομα με αναπηρία. Είναι σημαντικό να διασφαλιστεί ότι τα κονδύλια θα αυξηθούν επαρκώς. Χαιρετίζουμε την πρωτοβουλία, αλλά υπάρχουν συγκεκριμένα βήματα που πρέπει να γίνουν άμεσα: η υποβολή του νομοσχεδίου στη Νομική Υπηρεσία και η έναρξη του νομοθετικού ελέγχου, ώστε να ολοκληρωθεί η διαδικασία πριν το κλείσιμο της Βουλής λόγω των εκλογών».
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ:
