Για δεύτερη συνεχόμενη συνεδρία τέθηκε το φλέγον θέμα της ίδρυσης του Ταμείου Απώλειας Χρήσης Κατεχόμενων Περιουσιών στην Κοινοβουλευτική Επιτροπή Προσφύγων, με τους εμπλεκόμενους στην πλειοψηφία τους να συμφωνούν με την έγκριση του νομοσχεδίου. Ωστόσο, εκφράστηκε έντονη διαφωνία από πλευράς της Νομικής Υπηρεσίας για το ζήτημα της αντισυνταγματικότητας της πρότασης και μάλιστα τονίστηκε πως, ως έχει το κείμενο, δεν μπορεί να προωθηθεί.
Από την άλλη, το Υπουργείο Οικονομικών έθεσε σοβαρό ζήτημα αναφορικά με τα έσοδα του Ταμείου, τα οποία, με βάση τα σημερινά δεδομένα, ενδέχεται να φτάσουν μέχρι τα 20 εκατομμύρια ευρώ. Πρόκειται για ποσό αρκετά χαμηλό, αν ληφθεί υπόψη το γεγονός ότι από το συγκεκριμένο ταμείο θα επωφεληθούν πέραν των 100 χιλιάδων προσφύγων.
Συγκεκριμένα, κατά την τοποθέτησή του, ο εκπρόσωπος του Υπουργείου Οικονομικών, αν και διευκρίνισε ότι δεν πρόκειται να φέρει οποιαδήποτε ένσταση όσον αφορά τη δημιουργία του ταμείου, εντούτοις επεσήμανε ότι θα πρέπει να ληφθεί υπόψη «ότι υπάρχουν ήδη έσοδα, συγκεκριμένα από το 0,4%, τα οποία σήμερα δεν έχουν αξιοποιηθεί. Οπότε, δεν φέρουμε ένσταση στο να κατατεθούν αυτά τα έσοδα στο συγκεκριμένο ταμείο, για τους σκοπούς που θα αποφασίζουν οι κανονισμοί».
Υπενθυμίζεται πως το τέλος 0,4% επιβάλλεται στις μεταβιβάσεις ακινήτων ή μετοχών σχετικών εταιρειών, κρατικής χορηγίας σύμφωνα με το πλαίσιο δημοσιονομικής ευθύνης, εκμετάλλευσης κινητής ή ακίνητης περιουσίας εντός του Ταμείου ή εσωτερικές επενδύσεις, ποσά που δεν απορροφώνται στους προϋπολογισμούς του Κεντρικού Φορέα Ισότιμης Κατανομής Βαρών (Κ.Φ.Ι.Κ.Β.) και της Υπηρεσίας Μέριμνας και Αποκατάστασης Παθόντων, δωρεές και εισφορές, καθώς και επιδίωξης συνεισφοράς της ΕΕ, σε συνεργασία με τους Κύπριους Ευρωβουλευτές στη βάση επιχειρημάτων.
Εξήγησε επίσης ότι «τα έσοδα σήμερα ανέρχονται σε περίπου 20 εκατομμύρια τον χρόνο, οπότε ο προϋπολογισμός του ταμείου θα κυμαίνεται σε αυτά τα επίπεδα. Σε ό,τι αφορά οποιαδήποτε άλλα έσοδα τα οποία ενδεχομένως να θέτει η πρόταση νόμου, θεωρούμε ότι δεν είμαστε σε θέση να συμφωνήσουμε με αυτές τις πρόνοιες, δεδομένου ότι δεν υπάρχει μελέτη για τις δημοσιονομικές επιπτώσεις από άλλα έσοδα πέραν του 0,4%».
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Μπαίνουν στα βαθιά για Εθνικό Ταμείο Απώλειας Χρήσης Κατεχόμενων Περιουσιών-Η φιλοσοφία της πρότασης Νόμου
Σε ό,τι αφορά τη Διαχειριστική Επιτροπή, η οποία θα αναλάβει ουσιαστικά τη διαχείριση του Ταμείου Απώλειας Χρήσης Κατεχόμενων Περιουσιών, σημείωσε ότι θα πρέπει να υπάρχει εκπροσώπηση κυβερνητικών και άλλων παραγόντων. Ωστόσο, όπως τόνισε, «δεν κρίνουμε σκόπιμο να προεδρεύεται από τον Γενικό Διευθυντή του Υπουργείου Οικονομικών. Θα μπορούσε να είναι υπό την αιγίδα κάποιου άλλου φορέα, ενδεχομένως από τον Κεντρικό Φορέα Ισότιμης Κατανομής Βαρών».
Την ίδια ώρα υπογράμμισε ότι πρέπει να διευκρινιστεί εντός της πρότασης νόμου τι σημαίνει «απώλεια χρήσης», καθώς όπως είπε, «δεν υπάρχει ορισμός ή ερμηνεία και αυτό είναι ουσιώδες για να μπορέσει κάποιος να εφαρμόσει το συγκεκριμένο νομοσχέδιο». Επίσης, επισήμανε πως «η διαδικασία, όταν και εφόσον ολοκληρωθεί και είμαστε έτοιμοι να λαμβάνουμε αιτήσεις, ενδεχομένως να χρειαστεί ένα σημαντικό χρονικό διάστημα μέχρι να πληρωθούν οι δικαιούχοι, καθώς πρόκειται για πάνω από 100 χιλιάδες άτομα. Να θυμίσω ότι για τους κουρεμένους καταθέτες, οι οποίοι ανέρχονται στις τέσσερις χιλιάδες, χρειάζονται αρκετοί μήνες για να μπορέσουμε να επιβεβαιώσουμε τα στοιχεία».
Από πλευράς της, η εκπρόσωπος της Νομικής Υπηρεσίας, Έλενα Φλουρέντζου, ανέφερε ότι «άκουσα με προσοχή όλα τα κυβερνητικά τμήματα να τοποθετούνται με τρόπο θετικό και δεκτικό σε αυτή την πρόταση. Πλην όμως, θα ανέμενα να τη δω ως ολοκληρωμένο πακέτο, το οποίο θα έπρεπε να προέρχεται μετά από μελέτη και περισσότερη ενδελεχή σκέψη για πολλές πτυχές που δεν προσεγγίζονται στη συγκεκριμένη πρόταση νόμου».
Παράλληλα, έθεσε ως ζήτημα εξαιρετικής σημασίας «το θέμα της αντισυνταγματικότητας του νόμου στο εύρος το οποίο θέλει το ταμείο να έχει έσοδα, αυξάνοντας κατ’ αυτόν τον τρόπο τον προϋπολογισμό μέσω του κράτους. Αυτό είναι ένα ζήτημα που μας προβληματίζει, καθότι η ίδρυση και λειτουργία του ταμείου, καθώς και η αντιμισθία των μελών της Διαχειριστικής Επιτροπής, απαιτούν δαπάνες και κόστος που εκφεύγουν από το ορθό πλαίσιο της νομοθεσίας, αφού δεν προέρχονται από την Εκτελεστική Εξουσία».
Σε σχέση με το ζήτημα της δημιουργίας του ταμείου, η κ. Φλουρέντζου εξέφρασε προβληματισμό για το γεγονός ότι «δεν γίνεται καμία αναφορά ποια είναι η νομική προσωπικότητα αυτού του ταμείου. Είναι νομικό πρόσωπο δημοσίου δικαίου; Υπάρχουν πολλά κενά και ασάφειες. Επίσης, δεν προβλέπεται τίποτα για το πώς και με ποια κριτήρια θα γίνεται η αποζημίωση».
Ξεκαθάρισε ότι η πρόταση νόμου «δεν μπορεί να ψηφιστεί ως έχει», σημειώνοντας παράλληλα πως «αν η μόνη χρηματοδότηση είναι το 0,4% σε σταθερή βάση μέσα στη νομοθεσία, ενδεχομένως να μην υπάρχουν θέματα αντισυνταγματικότητας. Κάθε τι άλλο, θεωρώ ότι δεν μπορεί να προωθηθεί με τον τρόπο που προωθείται».
Η εκπρόσωπος του Τμήματος Φορολογίας, Κλέλια Παπαδοπούλου, επεσήμανε ότι «το Ταμείο που θα συσταθεί, επειδή η πρόταση νόμου αναφέρει ότι θα είναι οντότητα Γενικής Κυβέρνησης, οι τόκοι που θα λαμβάνει θα φορολογούνται σε άμυνα 17% και όχι 3%, όπως ισχύει για τους κρατικούς οργανισμούς. Και αυτό συμβαίνει λόγω των ερμηνειών του νόμου. Επίσης, οι οικονομικές χορηγίες και η στήριξη που θα δίνει το Ταμείο, φαντάζομαι, θα φοροαπαλλάσσονται και θα ήταν καλό να συμπεριληφθεί ρητά στη νομοθεσία».
Χαιρετίζουν οι οργανώσεις με μικρές διευκρινίσεις
Η πρόεδρος της Κίνησης Προσφύγων Αμμοχώστου, Παντελίστα Μουζούρη Ταχιτάρη, χαιρέτισε την προσπάθεια που γίνεται για τη δημιουργία του Ταμείου Απώλειας Χρήσης Κατεχόμενων Περιουσιών. Παρά ταύτα, εξέφρασε ορισμένα ζητήματα που έκρινε πως θα πρέπει να τύχουν αλλαγών. Ένα από τα σημεία που επισήμανε είναι η ανάγκη εκπροσώπησης του Υπουργείου Εσωτερικών στη Διαχειριστική Επιτροπή, καθώς όπως εξήγησε, «το Κτηματολόγιο, τα Τουρκοκυπριακά και το Τμήμα Πολεοδομίας υπάγονται στο Υπουργείο».
Επίσης, έθιξε το θέμα των απροσπέλαστων περιοχών στη Νεκρή Ζώνη, σημειώνοντας ότι «θεωρούμε πως θα πρέπει να έχουν την ίδια μεταχείριση και τα άτομα των οποίων οι περιουσίες βρίσκονται στις απροσπέλαστες αυτές περιοχές».
Από πλευράς του, ο Παγκύπριος Σύνδεσμος Ιδιοκτητών Περιουσιών Κατεχομένων (ΠΑΣΙΠΕΚΑ) χαιρέτισε επίσης την πρόταση νόμου και εξέφρασε τη συγκίνησή του για τη συναίνεση που υπάρχει από πλευράς των κομμάτων, ώστε να σταματήσει η προσφυγή στην «Επιτροπή Ακίνητης Περιουσίας» στα κατεχόμενα. «Αν η Βουλή περάσει αυτό τον νόμο, θα είναι μεγάλο κατόρθωμα», υπογράμμισαν.
Ο Πρόεδρος του Φορέα Ισότιμης Κατανομής Βαρών, Δρ. Άκης Πούρος, σημείωσε ότι το συγκεκριμένο ταμείο «είναι ένας αγώνας ζωής, ο οποίος ξεκίνησε από το 1980 και κορυφώθηκε με την κατάθεση νομοσχεδίου από ΑΚΕΛ και ΕΔΕΚ το 1987. Ίσως να είναι το τέλος ενός αγώνα που για μας αποτελεί την τελευταία ελπίδα. Είναι καιρός να σταματήσει ο εμπαιγμός του προσφυγικού κόσμου, καθώς είναι ηθικό θέμα».
Τόνισε πως «δεν πουλούμε τις περιουσίες μας αλλά απαιτούμε αναγνώριση από το κράτος. Είμαστε η πιο σαφής και έμπρακτη συμπαράσταση στον προσφυγικό κόσμο, ο οποίος κρατά με αξιοζήλευτη περηφάνεια το οικονομικό βάρος της τουρκικής εισβολής».
Ξεκαθάρισε ακόμη ότι υπάρχει το αρχείο του Κεντρικού Φορέα, το οποίο λειτουργεί από τον Φεβρουάριο του 2019, και εξήγησε ότι «ανά πάσα στιγμή γνωρίζουμε ποιος πούλησε τι, ποιος έδωσε περιουσία σε ποιον και ποια περιουσία έχει ο καθένας στα κατεχόμενα. Το αρχείο αυτό ανανεώνεται καθημερινά με τα στοιχεία που έχουμε στη διάθεσή μας».
Την ίδια ώρα, Αγροτικές Οργανώσεις, η Ένωση Δήμων, η Παγκύπρια Ένωση Προσφύγων και η Επιτροπή Κατεχομένων Κοινοτήτων εξέφρασαν επίσης τη σύμφωνη γνώμη τους με την πρόταση νόμου.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: Διαβεβαιώσεις ότι δεν αποτελεί εκμετάλλευση του προσφυγικού κόσμου η σύσταση ταμείου απώλειας χρήσης κατεχόμενων περιουσιών
